اختلال وسواس فکری – عملی
اختلال وسواس فکری و عملی دارای دو مؤلفهوسواس فکری و وسواس عملی است. وسواس فکری عبارت است از افکار، تصاویر ذهنی یا تکانهها (امیال ناگهانی) تکرار شونده مزاحم که باعث ایجاد اضطراب و ناراحتی در فرد میشوند. وسواس عملی عبارت است از رفتارهای آشکار بیرونی یا افکاری که تکراری هستند، و فرد احساس میکند برای کاهش اضطراب و ناراحتی ناشی از وسواسهای فکریاش مجبور به انجام آنها است.
افراد مبتلا به وسواس فکری و عملی معمولاً برای کاهش ناراحتی و اضطرابی که هرلحظه تجربه میکنند، ترجیح میدهند از بسیاری فعالیتها، محلها، افراد، یا حتی افکار پرهیز و اجتناب کنند. اما به مرور زمان حتی اجتناب و پرهیز نیز نمیتوانند جلوی اضطراب و ناراحتی فرد را بگیرند. وسواس فکری و عملی جلوههای مختلفی دارد. در برخی افراد وسواس فکری و عملی به شکل نگرانی در مورد آلودگی و شستشوی مکرر یا طولانی نمایان میشود، برخی دیگر از افراد مبتلا به وسواس فکری و عملی نگران آن هستند که آسیبی به خود یا دیگران وارد کنند و بنابراین به وارسی مکرر درها، اجاقگاز، و نظایر آن میپردازند.
گاهی اوقات وسواس فکری و عملی به صورت نگرانی در مورد درست انجام ندادن کارها و در نتیجه کندی فراوان در انجام امور نمایان میشود و البته این اختلال میتواند به صورتهای متعدد دیگری نیز ظاهر گردد. اگر چه معمولاً وسواس فکری و وسواس عملی با هم ظاهر میشوند، ولی این احتمال وجود دارد که فرد تنها از یکی از آنها رنج ببرد.
در هر حال زمانی تشخیص وسواس فکری و عملی به عنوان یک اختلال مطرح است که لااقل یک ساعت در روز وقت بیمار صرف پرداختن به وسواسهایش بشود و این افکار یا رفتارها مشکلات جدی در زندگی و کار فرد به وجود آورند.